Jak działa fenofibrat?

Fenofibrat to lek z grupy fibratów, które są preparatami hipolipemizującymi. Głównym celem jego stosowania jest redukcja poziomu cholesterolu i trójglicerydów we krwi pacjenta, aby zapobiec i leczyć różne choroby związane z zaburzeniami lipidowymi, takie jak miażdżyca.

Mechanizm działania fenofibratu

Fenofibrat jest pochodną kwasu fibrynowego. Działa poprzez aktywację receptorów jądrowych typu α (PPARα), które mają kluczowe znaczenie dla regulacji metabolizmu lipidów w organizmie człowieka.
Aktywacja PPARα przez fenofibrat prowadzi do zwiększenia lipolizy, czyli procesu rozkładu tłuszczów, oraz eliminacji aterogennych (odpowiadających za tworzenie blaszki miażdżycowej) cząstek bogatych w trójglicerydy z surowicy. Odbywa się to dzięki aktywacji lipazy lipoproteinowej, enzymu odpowiedzialnego za hydrolizę trójglicerydów, oraz zmniejszeniu wytwarzania apolipoproteiny CIII.
Poza tym aktywacja PPARα prowadzi również do zwiększenia syntezy apolipoprotein AI i AII, które są składnikami lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL). Fenofibrat, wpływając na lipoproteiny, prowadzi do zmniejszenia frakcji o bardzo niskiej i niskiej gęstości (VLDL i LDL), zawierających apolipoproteinę B, i zwiększa frakcje lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL), zawierających apolipoproteiny AI i AII. To zmniejsza ryzyko wystąpienia miażdżycy, ponieważ lipoproteiny o niskiej gęstości doprowadzają lipidy „do naczyń krwionośnych”, co działa aterogennie, natomiast lipoproteiny HDL działają odwrotnie. Dzięki temu uzyskuje się przeciwmiażdżycowy efekt działania fenofibratu.

Jaka jest farmakokinetyka fenofibratu?

Po doustnym podaniu fenofibrat jest szybko hydrolizowany przez esterazę do aktywnego metabolitu – kwasu fenofibrynowego. Maksymalne stężenie leku w osoczu zostaje osiągnięte po upływie od 4 do 5 godzin po podaniu doustnym. Stężenie w osoczu jest stałe podczas długotrwałego przyjmowania leku. Wchłanianie fenofibratu zwiększa się podczas przyjmowania leku z pokarmem.
Kwas fenofibrynowy silnie wiąże się z albuminami osocza (w ponad 99%). Nie jest substratem dla CYP3A4, czyli nie jest metabolizowany w wątrobie przez ten enzym. Fenofibrat jest wydalany głównie w moczu, w postaci kwasu fenofibrynowego i jego glukuronidowych pochodnych. Jest całkowicie eliminowany z organizmu w ciągu 6 dni.

Podsumowanie

Fenofibrat to skuteczny lek hipolipemizujący, który działa poprzez aktywację receptorów PPARα, prowadząc do zwiększenia lipolizy i eliminacji aterogennych cząstek bogatych w trójglicerydy. Jego farmakokinetyka jest charakterystyczna dla leków tej grupy, z szybką hydrolizą do aktywnego metabolitu i eliminacją głównie przez nerki. Wyniki badań klinicznych potwierdzają, że fenofibrat skutecznie obniża poziom cholesterolu i trójglicerydów, a tym samym redukuje ryzyko chorób serca związanych z zaburzeniami lipidowymi.