W najnowszym badaniu naukowym przeprowadzonym przez badaczy z Uniwersytetu Menoufia, fenofibrat – znany agonista receptora PPARα – został oceniony jako potencjalna terapia wspomagająca dla pacjentów z łagodnym do umiarkowanego wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (UC). W badaniu, które miało na celu zbadanie skuteczności fenofibratu w modulowaniu stanu zapalnego, uczestniczyło 70 pacjentów. Wyniki wskazują, że fenofibrat może przynieść istotne korzyści kliniczne, poprawiając zarówno objawy choroby, jak i jakość życia pacjentów.
Cel i metodyka badania
Wzrastająca częstość występowania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego na całym świecie stanowi poważne wyzwanie medyczne i ekonomiczne. W związku z tym badacze skupili się na identyfikacji nowych celów terapeutycznych i biomarkerów diagnostycznych. Fenofibrat, będący agonistą PPARα, został zbadany pod kątem jego potencjalnych właściwości przeciwzapalnych w UC.
W badaniu wzięło udział 70 pacjentów, którzy zostali losowo przydzieleni do dwóch grup: grupa kontrolna otrzymywała mesalaminę oraz placebo, natomiast grupa eksperymentalna otrzymywała mesalaminę w połączeniu z fenofibratem. Badanie trwało sześć miesięcy, a jego wyniki oceniano na podstawie nieinwazyjnego wskaźnika Partial Mayo Score (PMS) oraz kwestionariusza jakości życia Inflammatory Bowel Disease Questionnaire (IBDQ).
Wyniki: wpływ fenofibratu na objawy kliniczne i biomarkery
Po zakończeniu leczenia, grupa przyjmująca fenofibrat wykazała statystycznie istotne zmniejszenie wskaźnika PMS oraz poprawę w zakresie domeny trawiennej IBDQ. Zauważono także istotne obniżenie poziomów biomarkerów zapalnych, takich jak NLRP3 i kalprotektyna w kale, oraz wzrost poziomów SIRT1 i AMPK.
- Grupa fenofibratu wykazała wyższe wskaźniki odpowiedzi i remisji w porównaniu do grupy kontrolnej.
- Statystycznie istotne zmniejszenie liczby pacjentów z biegunką i krwawieniem w grupie fenofibratu.
- Znaczące zmiany w poziomach biomarkerów, co sugeruje modulację szlaków zapalnych przez fenofibrat.
Dyskusja: mechanizmy działania fenofibratu
Fenofibrat, poprzez aktywację receptora PPARα, wpływa na szlaki metaboliczne i zapalne, niezależnie od jego działania obniżającego poziom cholesterolu. Działania fenofibratu obejmują zarówno bezpośrednie, jak i pośrednie właściwości przeciwzapalne. Bezpośrednie działanie obejmuje aktywację PPAR-α, co prowadzi do zmniejszenia sygnalizacji zapalnej poprzez szlaki AMPK, SIRT1 oraz NF-κB.
Fenofibrat wykazał również skuteczność w zmniejszaniu ekspresji genów związanych z zapaleniem oraz poprawie jakości życia pacjentów z UC poprzez redukcję bólu brzucha, krwawień i biegunki. Wyniki te są zgodne z wcześniejszymi badaniami nad stosowaniem leków przeciwzapalnych jako terapii wspomagającej w chorobach zapalnych jelit.
Podsumowanie i wnioski
Badanie dostarcza dowodów na to, że fenofibrat w połączeniu z mesalaminą może znacząco poprawić wyniki kliniczne i jakość życia pacjentów z łagodnym do umiarkowanego wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego. Jest to bezpieczna i dobrze tolerowana opcja terapeutyczna, która zasługuje na dalsze badania.
Przyszłe badania powinny obejmować dłuższe okresy obserwacji, różne dawki fenofibratu oraz różne stopnie nasilenia choroby, aby lepiej ocenić potencjał tej terapii. Rozważenie grupy placebo oraz grupy przyjmującej jedynie fenofibrat może dostarczyć dodatkowych informacji na temat jego skuteczności.
Bibliografia
Alarfaj Sumaiah J, Bahaa Mostafa M, Elmasry Thanaa A, Elberri Eman I, El-Khateeb Eman, Hamouda Amir O, Salahuddin Muhammed M, Kamal Marwa, Gadallah Abdel-Naser Abdel-Atty, Eltantawy Nashwa, Yasser Mohamed, Negm Walaa A, Hamouda Manal A, Alsegiani Amsha S, Alrubia Sarah, Eldesoqui Mamdouh and Abdallah Mahmoud S. Fenofibrate as an Adjunct Therapy for Ulcerative Colitis: Targeting Inflammation via SIRT1, NLRP3, and AMPK Pathways: A Randomized Controlled Pilot Study. Drug Design, Development and Therapy 2024, 18(8), 5239-5253. DOI: https://doi.org/10.2147/DDDT.S490772.
